Các phương diện của hệ thống đầu phiếu Hệ_thống_đầu_phiếu

Một hệ thống đầu phiếu quy định rõ dạng lá phiếu, tập các lá phiếu cho phép, và phương pháp tính điểm (tallying method), một thuật toán quyết định kết quả. Kết quả có thể là một người chiến thắng cử, hay nhiều người như ở bộ phận lập pháp.

Lá phiếu

Các hệ thống đầu phiếu có những hình thức khác nhau cho phép cử tri thể hiện ước muốn của mình. Ở hệ thống lá phiếu xếp hạng, cử tri phải đánh số 1 vào ứng viên thích nhất, số 2 cho vị trí tiếp theo và cứ thế... Hoặc ở hệ thống đa số tương đối cử tri chỉ được phép đánh dấu vào một ứng viên mình thích nhất, trong khi đó ở hệ thống đầu phiếu đồng thuận (approval voting), cử tri có thể chọn bao nhiêu tùy thích. Ở hệ thống khác như đầu phiếu tích lũy (cumulative voting) lại cho cử tri bầu cho một ứng viên nào đó nhiều lần.

Ở một số hệ thống đầu phiếu còn kèm theo các lựa chọn phụ vào lá phiếu như dành chỗ cho cử tri ghi tên ứng cử viên không ở trong danh sách vào lá phiếu, không chọn ai trong danh sách.

Trọng lượng lá phiếu

Các cuộc bầu cử thường được tổ chức theo ý tưởng "mỗi người, một phiếu", có nghĩa là mỗi cử tri chỉ có một lá phiếu và chúng đều có giá trị quyết định như nhau. Tuy nhiên, ở nhiều trường hợp nó không được đúng. Ví dụ như ở các công ty cổ phần, trọng lượng lá phiếu tùy thuộc vào số lượng cổ phiếu mà cử tri hay cổ đông đó nắm giữ, và chuyển thành "mỗi cổ phần, một lá phiếu". Hoặc vì một cử tri nào đó là thành viên cấp cao hơn của một tổ chức thì lá phiếu của người đó cũng có trọng lượng hơn.

Khu vực bầu cử

Bài chi tiết: Khu vực bầu cử

Mục đích thường thấy của một cuộc bầu cử là để cho bộ phận lập pháp với nhiều thành viên. Việc này được thực hiện bằng cách tổ chức một cuộc bầu cử và chọn các ứng viên thắng cử từ rất nhiều ứng viên, hoặc bằng cách chia cử tri thành nhiều nhóm ở các khu vực bầu cử khác nhau với các lựa chọn và ứng viên khác nhau.

Một số quốc gia, như Israel, thành lập nghị viện bằng cách tổ chức một hạt bầu cử nhiều người thắng, trong khi các quốc gia như Cộng hòa Ireland hay Bỉ, chia các cuộc bầu cử quốc gia thành các hạt bầu cử nhiều người thắng nhỏ hơn, thế nhưng Mỹ hay Vương quốc Anh chỉ tổ chức các cuộc bầu cử một người thắng (ở từng khu vực) mà thôi.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Hệ_thống_đầu_phiếu http://www.citizensassembly.bc.ca/resources/submis... http://theorem.ca/~mvcorks/code/voting_methods.htm... http://xaravve.trentu.ca/pivato/Teaching/voting.pd... http://www.accuratedemocracy.com/ http://www.discover.com/issues/nov-00/features/fea... http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id... http://www.mfo.de/programme/schedule/2004/11b/OWR_... http://fc.antioch.edu/~james_green-armytage/voting... http://www.hss.caltech.edu/Events/SCW/Papers/merlv... http://www-2.cs.cmu.edu/~conitzer/MLEvotingUAI05.p...